Bədəlan kənd ərazisi

Ərazisi  
1300 kv 2

Əhalisi: 
2423 nəfər 

Coğrafi mövqeyi: 
Masallı Boradigah yolunun üstündə 

Kənddəkilərin əsas məşğuliyyəti: 
Əkinçilik və heyvandarlıq

Həmsərhəd olduğu kəndlər: 
Qızılavar, Kolatan, Babaser, Xanalion, Molloba, Xıl, Sirəbil, Çayqıraq 

Kəndin adının mənası: 
Bədəl adlı kişinin adı ilə bağlıdır. Beləliklə Bədəlan “Bədəl yurdu” “Bədəl nəslinin yaşadığı yer” mənasını verir. Sonralar müxtəlif vilayətlərdən gələnlər də buranı bu adla tanınmış və qəbul etmişlər.

Kəndin qısa tarixçəsi: 
Qədim kəndlərdəndir “Paleolit“ dövründən bu yana burada insanlar məskunlaşmışlar (arxalıq dullacəfərli) Dünya palcontlarının fikrinə ən qədim insan məskənlərindən biri bol suyu, ov quşları və heyvanları ilə zəngin olması buna əlverişli şərait yaratmışdır. Bu mənada Talış dağlarının ətəyində yerləşən Bədəlan kəndinin qədim insan məskənlərindən biri olması şübhəsizdir.

Kənddəki tarixi abidələr: 
Kəndin mərkəzində Masallı-Boradigah magistral yolunun sağ tərəfində II Dünya müharibəsində həlak olmuş həmyerlilərimizin xatirəsinə ucaldılmış möhtəşəm xatirə kompleksi ucalır. Abidənin bir tərəfində düşmənə hücum edən Vətən oğulları o, biri tərəfində isə onların qələbə çalması üçün dua edən, yollarını qəlb çırpıntısı, hüznlə gözləyən ana-bacılar, uşaqlar, heykəllərlə əbədiləşdirilmişdir. Kəndin bütün mədəni-kütləvi tədbirləri və bu ziyarətgahı ziyarət etməkdən keçmir. Hazırda abidə kompleksinin ətrafında abadlaşdırma işləri aparılır buraya gələnlərin mədəni istirahəti üçün yeni infrastruktur qurulur.

Qaraxan çölü: 
Kəndin qərb tərəfində üç tərəfi dibi görünən təbii su dərələri ilə əhatə olunmuş, camaatın Qaraxan (Mir Mustafa xanın oğlu Cəmaləddinin ləqəbidir) adlandırıldığı böyük sahədə vaxtilə vuruşduğu barədə tarixi məlumat vardır .Qaraxan öz arxeoloji tədqiqatını gözləyir. 

Kənddə ilk məktəbin açıldığı tarix:
Sovet hakimiyyəti qurduqdan sonra kənddə ilk olaraq savadsızlığı ləğv etmə kursları təşkil olundu. Bu kurslara qadınlı-kişili bütün kənd camaatı cəlb olunurdu. İlk ibtidai məktəb isə 7 illik məktəb bütün ətraf kəndlərin uşaqlarının yeganə təhsil ocağı idi. 1955-ci ildə isə Bədəlan kənd orta məktəbi öz ilk məzunlarına Kamal attestatı verirdi. 

Kəndin ilk ali təhsillisi: 
Qulamov Qulaməli Şahəli oğlu Bədəlan orta məktəbin bitirmişdir. 1952-ci ildə isə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir. İlk öncə Bədəlan kənd orta məktəbində işləmiş, sonra isə elmi işi ilə əlaqədar Bakıya köçmüşdür. 1968-ci ildə pedaqoji elmlər namizədi adını almışdır. Uzun müddət Bakı Bədən Tərbiyəsi Universitetində dərs demişdir. 2002-ci ildə vəfat etmişdir. 

Bədəlan elmlər doktoru: 
Xəlilov İdris Eynəli oğlu, tibb elmləri doktoru, professor, Rusiyada, Türkiyədə, İranda və başqa ölkələrdə də görkəmli kardioloq kimi tanınır qiymətləndirilir. Hazırda Bakı şəhərində Oksigen mərkəzində çalışır. Doğma kəndə tez-tez gəlir ona müraciət edən çoxsaylı xəstələri pulsuz müayinə və müalicə edir. Ailəlidir. İki oğlu var . Bakı şəhərində yaşayır. 

Mədəniyyət xadimləri: 
Əşrəfov Baloğlan Xanoğlan oğlu Respublikanın əməkdar artisti, bütün Azərbaycanda nəğmələri ilə məşhur müğənnidir. Doğma rayonun, kəndin xeyir-şəri onsuz keçmir. Hazırda Bakı şəhərində yaşayır. 

Kəndin şahidləri haqqında: 
Tağıyev Nəsib Qərib oğlu 
1975-ci ildə Bədəlan kəndində anadan olub. 1990-1993-cü illərdə təhsilini 137 saylı Bədəlan kənd texniki-peşə məktəbində davam etdirib. Elə ilk gündən öz bacarığı ilə komandirlərin diqqətini cəlb edib. 1993-cü ildə martın, 12-də Şişqaya uğrunda gedən ağır döyüşdə qəhrəmanlıqla həlak olub. 

Fərzəliyev Arif Eynulla oğlu. 
1965-ci ildə anadan olmuşdur. 1983-cü ildə orta məktəbi bitirmişdir. 1983-1985-ci illərdə hərbi xidmətdə olmuşdur. 1992-ci il iyulun 14-də Kasapet kəndi uğrunda gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına həlak olmuşdur. 

Qulamov Davud Allahman oğlu 
Bədəlan kəndində anadan olmuşdur. Erkən yaşlarında kənddəki Əzizləyirləyir adına sovxozda fəhlə işləmişdir. 1992-ci il iyunun 23-də Kasapet uğrunda döyüşlərdə həlak olmuşdur. 

Böyük Vətən Müharibəsində iştirak edənlər: 
Ümumi sayı – 143 nəfər
Həlak onların sayı – 1 nəfər

Rəhbər işdə çalışanlar: 
Şükürov Faril Nurulla oğlu 
müxtəlif illərdə Qubada, Cəlilabadda, Salyanda polis rəisi və başqa rəhbər vəzifəslərdə işləmişdir. 1990-cı ildə vəfat etmişdir.

Çayqıraq 

Əhalisi: 
1471 nəfər 

Ərazisi: 
260 ha

Coğrafi mövqeyi: 
Masallı, Boradigah, yolunun Bədəlan kəndinin sol tərəfində

Kənddəkilərin əsas məşğuliyyəti: 
Əkinçilik) 

Həmsərhəd olduğu kəndlər:
Bədəlan, Qızılavar, Lürən, Gəyəçöl, Xıl

Kəndin adının mənası: 
Talış dilində, Ruəkmə yəni çayı bu sahil sahilində yerləşdiyi üçün ona bu ad verilib. 

Kəndin qısa tarixçəsi: 
Hələ eradan əvvəl burada insanlar yaşamışlar Tune dövründə abidələr “Polelit” dövründən 350-400 ilə qədər ola bilər 

Kənddə ilk məktəbin açılması: 
İlk məktəb 1982-ci ildə açılıb 

Kəndin ilk ali təhsillisi: 
Rəhimov Yavər Məmmədrəhim oğlu. Rayon xalq mərkəzi komitəsinin sədri işləmişdir.

Kəndin elmlər namizədləri: 
Bağırov Beyhulla Süleyman, 
Bəşirov Yusif Murtuza oğlu 

Kəndin şəhidləri:
Həsənov Kamran Gülverdi oğlu 
1973-cü ildə Çayqıraq kəndində anadan olub. 1991-ci ildə Bədəlan kənd orta məktəbini bitirib ordu sıralarına çağırılmışdır. Naxçıvan MR-da hərbi xidmətdə olmuşdur. 1993-cü ildə avqustun 3-də Kamran Ağdam bölgəsinə göndərildi. Beş gündən sonra o faciəli sürətdə həlak oldu. Kamran boya-başa çatdığı Çayqıraq kəndində dəfn olunmuşdur.

Rəhbər vəzifəslərdə çalışmışlar:
Əkbərov Təyyar Əkbər oğlu 
1964-cü ildə Azərbaycan KTİ-a daxil olub. Sovxozda baş aqronom işləyib 1981-ci ildə ona Azərbaycan Respublikasının əməkdar aqronomu fəxri adı verilib. 1993-cü ildən YAP-ın üzvüdür.

Bağırov Əşrəf Süleyman oğlu 
rayon kənd təsərrüfatı idarəsinin sədri işləmişdir. 

Ələkbərov Fəyyaz Əkbər oğlu 
12.05.1968-ci ildə anadan olub. Orta məktəbi bitirib istehsalatda işləmişdir. Ali məktəbi bitirdikdən sonra rayonda Əzizbəyov adına Sovxozda işləmişdir hal-hazırda təqaüddədir. 

Bağırov Əfsər Süleyman oğlu 
1931-ci ildə Çayqıraq kəndində anadan olub. Ali təhsil aldığı ildə Masallı rayon Kənd Təsərrüfatı İdarəsinin rəisi vəzifəsində işləmişdir. 1995-ci ildə vəfat etmişdir.  

Kəndin adı: 
Aşurlu    

Əhalisi:    
2025 nəfər

Ərazisi:    
289 ha    

Kəndin əsas məşğuliyyəti: 
Əkinçilik və heyvandarlıq

Həmsərhəd olduğu kəndlər:
Şərqdən, Bədəlan, Şimaldan, Qızılavar, Qərbdən Kolatan kəndləri ilə həmsərhəddir

Kəndin adının mənası:
I Şah Abbasın dövründən ( 1578-1678) bu ərazidə əhali məskunlaşıb). Hacı Aşur adlı şəxsin adı ilə bağlı Aşurlu adlanır    . 

Kəndin tarixi abidələri: 
“sermi butə” ( “Əzgilli təpə”)

Kənddə ilk məktəbin açıldığı tarix: 
Aşurlu kəndində ilk məktəb 1927-ci ildə açılmışdır.    

Kəndin ilk ali təhsillisi
: Tarverdi Zəbi oğlu Zərbiyev 
17 aprel 1951-ci ildə anadan olmuş 1967-ci ildə Bədəlan kənd orta məktəbini bitirmiş və həmin il N. Nərimanov adını Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun pediatriya fakültəsinə daxil olub 1973-cü ildə oranı müvəffəqiyyətlə başa vurmuşdur. 1973-cü ilin avqust ayından Çağırdəli adına Bakı şəhər 3 saylı klinik xəstəxanaya təyinat aldı. 1974-cü il avqust ayından ,Masallı rayon uşaq xəstəxanasında Salı həkimi, eyni zamanda Vərəm Əleyhinə Dispanserdə işləyib. 1976-cı ildə SSRİ Vərəm İnstitutunun elmi-tədqiqat mərkəzi yanında aspiranturasına qəbul olunmuşdur. 1987-ci ildə oranı bitirib elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır. 1990-cı ildə Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin yanında attestasiya komissiyası ona ali dərəcəli həkim fiziatr adı vermişdir. 16 mart 1994-cü ildən yenidən Masallı rayon Ağ Ciyər Xəstəlikləri Dispanserinin baş həkimi təyin olunmuşdur. 02 mart 2006-cı ildə vəfat edib. 

Kəndin Qarabağ müharibəsi uğrunda gedən döyüşlərdə milli qəhrəman və şəhid olmuş sakinləri haqqında: 
Gəncliyə Bəxtiyar Gənci oğlu 
11.09.1973-cü ildə Aşurlu kəndində anadan olmuşdur. 1950-ci ildə Bədalan kənd tam orta məktəbin 1 saylı sinfinə daxil olub. 1990-cı ildə orta məktəbi bitirmişdir. 1992-ci ildə ordu sıralarına çağırılıb Qarabağ müharibəsində iştirak etmişdir. 1994-cü ildə itkin düşmüşdür. 

Rəsulov Eldəniz Akif oğlu 
29.07.1976-cı ildə Lənkəran rayonun Nərimanabad qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1983-cü ildə Nərimanabad qəsəbə orta məktəbinin 1-ci sinfinə daxil olub 1994-cü ildən orta məktəbi bitirmişdir. Azərbaycan milli ordu sıralarında qulluq etmişdir. 1997-ci ildə Goranboy rayonun ərazisində düşmən gülləsinə tuş gəlib , şəhid olmuşdur.

Ölkədən kənarda yaşayan kənd ziyalıları haqqında: 
Zərbiyev Fuad Tarverdi oğlu
1977-ci il, sentyabrın 14-də Bədəlan kəndində anadan olub. 1983-cü ildə Masallı rayon Bədəlan kənd tam orta məktəbin 1-ci sinfinə daxil olub, 1994-cü ildə həmin məktəbin 11-ci sinfini bitirib. Elə həmin il Bakı Dövlət Universitetinin “Beynəlxalq hüquq” fakültəsinə daxil olub. 1998-ci il ildə oranı qırmızı diplomla bitirib. 2002-ci ildə İsveçrənin Haqqa Universitetinin diplomunu ( Diploma of the Hague Academy of İnternational Law ( 2002)) almışdır. Həmin il bu diplomu Haqqa Universitetindən yalnız 2 nəfər Fuad Zərbiyev və bir Amerika vətəndaşı almışdır. 2002-2003 Fransanın Strasburq şəhərində Avropa Çalışmaları İnstitutunda ( Master in European Human Rights Law, ( 2002-2003) ( summa cum laude) Graduate İntitute of European Studies, Strasbourg, France ) magistraturanı bitirib ( fərqlənmə ilə ). 2004-cü ildə Fransanın Strasburq şəhərində İnsan Hüquqları üzrə Beynəlxalq institutunu bitirmişdir. ( Diploma of the İnternational İnstitute of Human Rights,Strasbourg ( Rene Cssin), (2004) (cum laude) ( fərqlənmə ilə) 2009-cu ildə İsveçrənin Cererə şəhərindəki Beynəlxalq İnkişaf Tədqiqatları institutunda hüquq elməlri üzrə fəlsəfə elmləri doktoru alimlik dərəcəsini almışdır. ( fərqlənmə ilə) ( PhD in international law Graduate İnstitute of İnternational and Development Studies, Geneva, Switzerland (2009, summa cum laude). 2010- cu ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Masaçussets ştatında yerləşən Harvard və elə həmin il orada doktorluk dissertasiyasını müdafiə edərək hüquq elmləri doktoru ( LL. M. Harvard Law School, Cambridge, Massachusetts, U.S.A.) Alimlik dərəcəsini almışdır. Azərbaycan, Fransız, İngilis, Rus və Türk dillərini bilir. 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər nazirliyinin Hüquqi İşlər İdarəsində stajor olaraq başlayıb. 2001-ci ildə Qafqaz Universitetində Beynəlxalq Hüquq üzrə mühazirələri olmuşdur. 2000-2001-ci illərdə Fransa Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyində mətbuat katibi işləmişdir. 2004-cü ildə İsveçrənin Cenevrə şəhərindəki Beynəlxalq İnkişaf Tədqiqatları institutunda “Demokratiya və Terrorizm” mövzusunda araşdırma, tədqiqat layihəsində çalışmışdım. Sonra Fransanın Paris şəhərində Paris Hüquq akademiyasında “Qloballaşma və Parçalanma” mövzusunda elmi-tədqiqat layihəsində çalışmışdım. 2007-2008-ci illərdə İsveçrənin Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində “Naviqasiya və əlaqəli hüquqları” ilə əlaqədar mübahisəli məsələlərdə Kosta-Rika hökumətinin hüquq müşaviri olmuşdur. 2009-2010-cu illərdə İsveçrənin Cenevrə Milli Araşdırmalar Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən “Beynəlxalq Hüquq Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən “Beynəlxalq Hüquq Normativləri üzrə keçid sərhədləri” layihəsində çalışmışdır. 2009-cu ilin oktyabrında 2010-cu ilin mayına qədər Harvard Beynəlxalq Hüquq jurnalında yazıçı olmuşdur. 2010-2011- ci illərdə Nyu –York Hüquq Universitetində Hauser Qlobal Məktəbi proqramı üzrə qlobal elmi işçi olmuşdur. 2011-ci ilin oktyabrında indiyə kimi Amerika Birləşmiş Ştatlarının Nyu-York ştatında yerləşən Curtis ( www. Curtis.com ) hüquq şirkətində böyük hüquqşünas vəzifəsində işləyir. Bir sıra məqalələrin və kitabların müəllifidir.